Subit jest nazwą handlową lepiku asfaltowego przeznaczonego do przyklejania na zimno deszczułek podłogowych, drewnianych w budownictwie ogólnym. Producentem subitu był Zakład Chemii Budowlanej Zjednoczonych Zespołów Gospodarczych INCO-Veritas, ul. Faradaya 1, 03-233 Warszawa. Stosowany był w budownictwie w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku.

Cała kwestia rozbija się o datę produkcji materiału oraz obowiązujące normy i przepisy. Na przestrzeni lat zmieniały się nazwy własne oraz skład chemiczny tego typu substancji. Subitem potocznie nazywa się wszystko co jest czarne pod parkietami i ma charakterystyczny smołowy zapach. Jest to tak jak z nazwą COLA, nie koniecznie oznacza Coca-Colę, może być też Pepsi Cola lub Polo-Cokta!

W latach 1948-1965 obowiązywała norma PN-B-624:1948 Lepik do posadzki deszczułkowej (klepkowej). Norma ta została wycofana w roku 1965 i zastąpiona normą PN-B-24624:1964 Lepik asfaltowy do posadzki deszczułkowej. W okresie tym nie prowadzono oceny wyrobów stosowanych w budownictwie pod względem higienicznym.

W latach osiemdziesiątych ZZG INCO produkowały lepik asfaltowy o nazwie handlowej Subit 83. Wyrób posiadał ocenę higieniczną Państwowego Zakładu Higieny, dopuszczającą jego stosowanie w budownictwie, pod warunkiem przestrzegania oddania pomieszczeń do użytkowania po okresie minimum 4 tygodni od zastosowania. Ograniczenie to wynikało z faktu, że zastosowanie subitu do przyklejenia parkietu powodowało występowanie przemijającego zanieczyszczenia powietrza węglowodorami aromatycznymi i alifatycznymi pochodzącymi z rozpuszczalnika (benzyna do lakierów C).

Z badań przeprowadzonych w latach osiemdziesiątych przez Instytut Techniki Budowlanej wynika, że odparowywanie rozpuszczalnika i wynikające stąd zanieczyszczenie mogło utrzymywać się w pomieszczeniach przez okres kilku miesięcy.

W latach dziewięćdziesiątych producent wprowadził na rynek nowy produkt o nazwie Subit 91, będący mieszaniną asfaltów przemysłowych i rozpuszczalnika parafinowego. Zastosowanie rozpuszczalnika parafinowego stanowiącego mieszaninę węglowodorów alifatycznych pozwoliło wyeliminować zanieczyszczenie powietrza w pomieszczeniach węglowodorami aromatycznymi oraz, ze względu na większą lotność węglowodorów alifatycznych, skrócić czas odparowywania rozpuszczalnika.

Zgodnie z oceną higieniczną pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi po zastosowaniu lepiku posadzkowego Subit 91 mogły być oddane do użytku po zaniku specyficznego zapachu, czyli po upływie około miesiąca.

Aktualnie zastosowanie tego typu produktów wewnątrz budynków jest niedopuszczalne na mocy zarządzenia ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 12 marca 1996 r. w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez materiały budowlane, urządzenia i elementy wyposażenia w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi (M.P. Nr 19, poz. 231), gdyż może stanowić zagrożenie dla zdrowia przebywających w nich ludzi.

Dlatego w przypadku stwierdzenia obecności substancji szkodliwych należy bezwzględnie usunąć z pomieszczeń cały materiał pochodzący z przeróbki węgla (smoły, lepiki).

Parkiet, który położony był w latach 1948-1996 z pewnością jest przyklejony na subit. Jako, że w tamtych czasach lepiki smołowe, a inaczej „czarna smoła”, były jedynym ogólnodostępnym preparatem do klejenia parkietów, wiele osób zwyczajnie nie miało wyboru. Na szczęście lepiki i subit na bazie smoły są tak charakterystyczną substancją, że bardzo łatwo jest je rozpoznać. Posiadają łatwą do rozpoznania woń, a także wygląd, który można rozróżnić bez konieczności podnoszenia klepek. Aby stwierdzić, czy pod naszą podłogą znajduje się subit, wystarczy zaglądnąć w szczelinę lub łączenie pomiędzy klepkami. Jeżeli mocniej się przyjrzymy, będziemy w stanie dostrzec klej, którym lepiony był nasz parkiet. Subit pod parkietem rozpoznamy po jego czarnym lub czarno-szarym kolorze. Jeśli nie jesteśmy w stanie rozróżnić subitu od zwykłego kleju możemy upewnić się, podważając jedną z klepek, aby sprawdzić co znajduje się na ich spodzie. Czarny kolor będzie świadczył tylko o jednym – to subit. Dodatkowo wyczuwalny będzie charakterystyczny smołowy zapach. Przy większym stężeniu w zamkniętym pomieszczeniu może on powodować podrażnienie gardła i kaszel.

Podstawowym składnikiem subitu jest  pak smołowy. Pak to stała pozostałość po oddestylowaniu lotnych składników smoły węglowej. Jest twardy, kruchy, używa się go do wyrobu brykietów, papy, izolacji wodoodpornej oraz do otrzymywania węglowodorów. W paku występuje benzopiren węglowodór aromatyczny o wybitnym działaniu rakotwórczym. Benzopiren znajduje się również w smole węglowej, w produktach niepełnego spalania paliw organicznych na przykład w spalinach samochodowych, czy dymie papierosowym. Występuje jako ciało stałe rzadziej jako gaz.

Substancję zawarte w paku wpływają niekorzystnie na system immunologiczny, pracę wątroby, podrażniają błony śluzowe. Wpływają w znacznym stopniu na alergię i stany zapalne.

Najbardziej szkodliwą substancją w paku jest benzopiren. Podczas analiz paku wartości pomiarowe dla benzopirenu są przyjmowane jako charakterystyczne dla całej grupy związków w nim zawartych. Produkowane dziś kleje mogą zawierać od 3000 do 10 000 mg benzopirenu na kilogram. Podczas, gdy stosowany niegdyś „subit” zawierał 300 000 mg benzopirenu na kilogram.

Na szczególne niebezpieczeństwo są narażone dzieci, które bardzo często bawią się bezpośrednio na podłodze. Samo chodzenie po takiej podłodze może powodować wydobywanie się z niej rakotwórczego pyłu i gazu.

Należy dodać, że państwa Europy Zachodniej już w latach osiemdziesiątych zajęły się problemem usunięcia i unieszkodliwienia tego typu substancji. Tamtejsza służba zdrowia podjęła aktywną akcję informacyjną na temat szkodliwości smoły węglowej wykorzystywanej w budownictwie. Również Światowa Organizacja Zdrowia stale zwraca uwagę na duże ryzyko zachorowań na raka będącego następstwem wdychania substancji zawierających pak smoły węglowej.

Usuwanie subitu można wykonać na dwa sposoby. Pierwszy to całkowite skucie posadzki cementowej. Operacja kosztowna i bardzo uciążliwa w szczególności gdy cały materiał należy wynieść z mieszkania na dziesiątym piętrze, a następnie wykonać nową wylewkę cementową.

Druga to mechaniczna obróbka powierzchni. Subit usuwany jest mechanicznie i zbierany do odkurzacza, a następnie sterylnie pakowany w worki. W celu ograniczenia emisji pyłu z zawartością benzopirenu konieczne jest zastosowanie odkurzacza z filtrami HEPA 14. Wydajność filtrów High Efficiency Particulate Air – HEPA 14 badanych metodą MMPS wg normy PN-EN 1822-1:2009 wynosi:

1. skuteczność ≥ 99,995,
2. penetracja ≤ 0,005,
3. wielkość cząsteczek ≥ 0,18 µm.

Nie zmienia to jednak faktu, że prace trwające nie dłużej niż 6h na dzień należy wykonywać w stroju podobnym do tych „covidowych”.

Dlatego jeśli pomyślałeś o kupieniu ręcznej szlifierki z marketu budowlanego lub wylaniu masy samopoziomującej, aby przykryć ten cały „bałagan” to jest to nie najlepszy pomysł. Z góry skazany na niepowodzenie i kłopoty zdrowotne. Niestety trzeba odżałować trochę grosza i zamówić profesjonalną firmę, która usunie to w sposób wydajny i bezpieczny.

Profesjonalna firma w ciągu jednego dnia jest w stanie oczyścić posadzkę w mieszkaniu o powierzchni ok. 40-50 m2. Jedynie co przykrego może Cię spotkać podczas takiej usługi to hałas. Dlatego radzimy w tym dniu nie brać wolnego w pracy.

Nie zastanawiaj się długo, tylko działaj i żyj zdrowo!

• Dojazd: bezpłatny w obrębie powiatu poznańskiego
• Prąd: zasilanie jednofazowe 230V o zabezpieczeniu 16A lub trójfazowe
• Odpady: kontener na składowania urobku i jego utylizacja
• Logistyka: rodzaj maszyn uzależniony od dostępności do pomieszczeń (winda lub schody)
• Hałas: uciążliwy, powyżej 85dB, pracę wykonujemy tylko w godzinach 8.00-16.00
• Czas realizacji: 50m2 na dzień